Wat is leeshulp?
Leeshulp verwijst naar instrumenten, technologieën en hulpmiddelen die ontworpen zijn om personen met leesproblemen te helpen. Onder meer visueel gehandicapten, dyslexie of leeftijdsgebonden maculadegeneratie lezen gemakkelijker en doeltreffender. Het doel van leeshulp is de toegang tot schriftelijke informatie voor mensen met leesproblemen te verbeteren.
Wie heeft leeshulp nodig?
Leeshulpmiddelen zijn nuttig voor personen die moeilijkheden ondervinden bij het lezen, zoals:
- Mensen met visuele beperkingen: Dit omvat mensen met aandoeningen zoals leeftijdsgebonden maculaire degeneratie, staar, glaucoom en diabetische retinopathie.
- Dyslectische mensen: Dyslexie is een leerstoornis die het lezen, schrijven en spellen beïnvloedt.
- Slechtzienden: Personen met een gezichtsvermogen dat niet volledig kan worden gecorrigeerd met een bril of contactlenzen kunnen leeshulp nodig hebben.
- Ouderen: Naarmate mensen ouder worden, kunnen zij veranderingen in hun gezichtsvermogen ondervinden waardoor het moeilijker wordt om te lezen.
- Personen met leesproblemen: Dit omvat mensen met aandoeningen zoals ADHD, traumatisch hersenletsel en leerstoornissen.
Hoe is leeshulp nuttig?
Leeshulpmiddelen verbeteren de levenskwaliteit van personen met leesproblemen. Het maakt het voor hen gemakkelijker om toegang te krijgen tot informatie, te communiceren en aan vrijetijdsactiviteiten deel te nemen.
- Betere toegankelijkheid van schriftelijke informatie: Door opties voor tekst-naar-spraak, vergrote tekst of braille te bieden, maken leeshulpmiddelen het gemakkelijker voor mensen om schriftelijke informatie te begrijpen.
- Grotere onafhankelijkheid: Door een oplossing te bieden voor leesproblemen, krijgen mensen meer onafhankelijkheid en autonomie in hun dagelijks leven.
- Betere communicatie: Leeshulpmiddelen maken het voor mensen gemakkelijker om deel te nemen aan gesprekken en schriftelijke communicatie van anderen te begrijpen.
- Betere vrijetijdsbesteding: Doordat leeshulpmiddelen het lezen van boeken, kranten en ander geschreven materiaal vergemakkelijken, verbeteren zij het vermogen van mensen om deel te nemen aan hun favoriete vrijetijdsactiviteiten.
- Betere werk- en onderwijsprestaties: Door oplossingen te bieden voor leesproblemen kunnen mensen productiever en succesvoller zijn in hun werk en op school.
- Verbeterde leesvaardigheid: Leeshulpmiddelen ontwikkelen het begripsniveau van lezers met moeite door een alternatief te bieden voor hun relatief lage leesniveau.
Wat zijn leeshulpmiddelen?
- Elektronische leeshulpmiddelen: Deze apparaten lezen tekst hardop voor en hebben vaak instelbare tekst-naar-spraak snelheid en spraakopties. Voorbeelden hiervan zijn Amazon’s Kindle Oasis en de HumanWare VictorReader Stream.
- Video-loepen: Deze apparaten gebruiken een camera en een beeldscherm om de tekst te vergroten en beter leesbaar te maken. Voorbeelden hiervan zijn de Enhanced Vision Acrobat HD en het Sightline vergrootglas.
- Draagbare beeldschermloepen: Deze draagbare apparaten vergroten tekst onderweg en zijn vooral nuttig voor mensen die kleine lettertjes moeten lezen in verschillende omstandigheden. Voorbeelden hiervan zijn de Magnifying Glass Pro en de Bell+Howell Illuminated Magnifier.
- Luisterboeken: Luisterboeken zijn geweldige alternatieven voor mensen die moeite hebben met het lezen van tekst. Er zijn veel websites en apps die een brede selectie van luisterboeken aanbieden, waaronder Audible en OverDrive.
- Brailleapparaten : Brailleapparaten zijn speciaal ontworpen voor blinden en slechtzienden. Hiermee kunnen gebruikers braille lezen en schrijven, een systeem van verhoogde punten die letters en cijfers voorstellen. Voorbeelden hiervan zijn de HumanWare Brailliant en de Eloquence Braille Display.
Wat zijn voorbeelden van ondersteunende technologie?
Hier volgen enkele voorbeelden van hulpmiddelen voor ondersteunende technologie:
- Augmentatieve en alternatieve communicatiemiddelen: Deze hulpmiddelen zijn bedoeld om mensen te helpen die niet verbaal kunnen communiceren.
- Hulpmiddelen voor computertoegang: Dit omvat apparatuur die personen met een lichamelijke handicap helpt bij de toegang tot en het gebruik van computers, zoals alternatieve toetsenbord- en muisopties.
- Mobiliteitshulpmiddelen: Dit zijn apparaten die mensen met een lichamelijke handicap helpen zich te verplaatsen, zoals rolstoelen, scooters en krukken.
- Omgevingscontrolesystemen: Met deze systemen kunnen personen met een lichamelijke handicap hun omgeving bedienen, zoals lichten, apparaten en deuren.
- Adaptieve software: Dit omvat softwareprogramma’s die ontworpen zijn om personen met cognitieve of leerstoornissen te helpen, zoals tekst-naar-spraak (TTS) en programma’s met vergrote tekst.
Wat zijn hulpmiddelen voor ondersteunende technologie?
Hulpmiddelen zijn apparaten, uitrusting of software die ontworpen zijn om personen met een handicap of moeilijkheden te helpen. Deze hulpmiddelen helpen hen taken uit te voeren die zij anders niet of moeilijk zouden kunnen doen.
Low Vision-apparaten voor leeshulp
- Loepen : Handloepen zijn een van de meest kosteneffectieve leeshulpmiddelen voor slechtzienden. Er zijn andere loepen op in hoogte verstelbare plateaus of ondersteund door een band die om je nek gaat.
- Een leesbril : Iemand met een beperkt gezichtsvermogen heeft baat bij een speciale leesbril met hoge sterkte om de kleine lettertjes te kunnen lezen. Dit zijn single-vision of bifocals. Deze glazen zijn nogal wat sterker en het zal enige tijd duren voordat je eraan gewend bent.
- Leestelescopen : Deze low-vision hulpmiddelen worden meestal bevestigd aan de lenzen van een bril en geven een sterke vergroting terwijl de drager op een normale afstand kan lezen. Ook hier is voor het juiste gebruik van deze instrumenten enige opleiding nodig, hoewel leestelescopen vaak heel nuttig zijn. Er zijn extra handheld versies beschikbaar.
- Video-loepen : In deze desktopapparaten zit een cameralens, die dramatisch vergrote beelden toont op een videomonitor of computerscherm. U kunt de vergroting, de helderheid, het contrast en de kleur van het scherm naar wens aanpassen door zo dicht mogelijk bij het scherm te gaan zitten.
- Elektronische vergrootglazen : Er zijn ook draagbare elektronische gadgets verkrijgbaar die een iPad of andere lichtgewicht tabletcomputers nabootsen. Wanneer u dit apparaat voor het leesmateriaal plaatst, geeft het LED-scherm een vergroot perspectief weer.
- Grafische organisatoren: Dit zijn visuele voorstellingen, zoals diagrammen en mind maps, van ideeën en concepten. Kinderen gebruiken grafische schema’s om aantekeningen te maken tijdens het lezen, wat helpt bij het begrip. Grafische organizers zijn digitaal of met pen en papier.
- Tekst-naar-spraak apparaten of OCR (optische karakterherkenning): Er zijn verschillende coole apparaten op de markt, zoals de OrCam Read, die tekst uit boeken, telefoonschermen, computermonitoren en andere bronnen herkennen en omzetten in computerstem. TTS-apparaten zijn beschikbaar op Android- en Apple-toestellen, of enkele veelgebruikte programma’s zoals Microsoft.
