Wat is dyslexie?
Dyslexie is een leerstoornis die wordt gekenmerkt door moeilijkheden bij het lezen en decoderen van woorden, ondanks een normale intelligentie en adequate onderwijsmogelijkheden. Het is een neurologische ontwikkelingsstoornis die iemands vermogen om geschreven taal te verwerken aantast.
Dyslectische mensen hebben moeite met het herkennen van de klanken van taal, en met het snel herkennen en benoemen van voorwerpen, letters en cijfers.
Zijn Dyslexie en ADHD met elkaar verbonden?
Dyslexie en Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) zijn verschillende aandoeningen, maar kunnen bij sommige mensen tegelijk voorkomen. In studies wordt geschat dat tussen 20% en 50% van de personen met dyslexie ook ADHD hebben.
Zijn dyslexie en dysgrafie met elkaar verbonden?
Dysgrafie is een aandoening die iemands vermogen aantast om geschreven taal leesbaar en vloeiend te produceren. Dyslexie en dysgrafie zijn vaak met elkaar verbonden, omdat mensen met dyslexie ook problemen hebben met notities maken en schrijven.
Hoe omgaan met Dyslexie?
- Hebben een gestructureerde aanpak of een dyslexieprogramma dat uitgebreide oefening biedt met behulp van gecontroleerde decodeerbare teksten. Dyslectische leerlingen moeten nieuwe klanken/fonogrammen en spellingspatronen één voor één leren. De Orton-Gillingham aanpak is een van de meest gebruikte. Het splitst lezen en spellen op in kleinere vaardigheden, en bouwt deze vaardigheden in de loop van de tijd verder uit. Bovendien is het Wilson-leesprogramma gebaseerd op de Orton-Gillingham-methode om vooral oudere leerlingen te helpen.
- Gebruik multisensorische methoden om nieuwe inhoud expliciet te onderwijzen. Zoek manieren om meerdere zintuigen te integreren in elke activiteit, zoals kleurcodering en markering, gebruik van beweging, liedjes en muziek, tekstschrijven en leerspelletjes.
- Werken aan fonemisch bewustzijn. Bekijk het programma van Lindamood-Bell (LiPS), dat het fonemisch bewustzijn stimuleert door gebruikers te helpen begrijpen hoe mondbewegingen overeenkomen met gesproken klanken.
- Leer spellingspatronen en lettergrepen. Een van de meest gebruikte methoden is The Barton Reading & Spelling System.
- Zorg voor een opsporingshulp.
- Gebruik luisterboeken om begrijpend lezen aan te leren bij boeken boven hun leesniveau.
- Leren visualiseren aan dyslectische leerlingen.
- Andere betrouwbare bronnen voor programma’s voor dyslectici zijn te vinden bij de Academic Language Therapy Association en de International Dyslexia Association.
Wat is leeshulp?
Leeshulp verwijst naar instrumenten, technologieën of diensten die personen met leesproblemen of handicaps helpen.
Veel leesprogramma’s zijn niet effectief voor dyslectische leerlingen, maar op software gebaseerde leesprogramma’s hebben veel voordelen ten opzichte van traditionele programma’s.
Waarom gebruiken dyslectische mensen leeshulp?
Dyslectische personen gebruiken leeshulp om hun problemen met het decoderen en begrijpen van geschreven taal te overwinnen. Hun leesvaardigheid en begrijpend lezen zijn anders dan bij andere mensen, wat in sommige gevallen leerstoornissen veroorzaakt.
Wat zijn de beste leeshulpjes voor dyslectici?
Enkele hulpmiddelen en strategieën voor personen met dyslexie zijn:
- Tekst-naar-spraak (TTS) technologie: TTS-software leest tekst hardop voor, waardoor dyslectische personen geschreven materiaal gemakkelijker kunnen begrijpen door de voorleesfunctie.
- Luisterboeken: Luisterboeken zijn een alternatieve manier om toegang te krijgen tot geschreven materiaal en zijn bijzonder nuttig voor mensen met dyslexie die moeite hebben met het decoderen van tekst.
- Ondersteunende technologie: Schermlezers en tekst-naar-spraaksoftware zijn geïntegreerd in computers en andere apparaten om gesproken feedback te geven en het voor personen met dyslexie gemakkelijker te maken om door digitale inhoud te navigeren.
- Multi-sensorische leesinstructie: Deze vorm van instructie omvat het gebruik van een combinatie van visuele, auditieve en kinesthetische leermodaliteiten om personen met dyslexie te helpen bij het leren lezen.
- Fonologisch bewustzijn training: Dit type training richt zich op het helpen van mensen met dyslexie bij het ontwikkelen van sterkere fonologische verwerkingsvaardigheden, wat vooral helpt bij het decoderen van woorden.
- Gestructureerde alfabetiseringsprogramma’s: Dit type programma richt zich op het aanleren van de basisvaardigheden lezen, schrijven en spellen op een systematische, expliciete en opeenvolgende manier.
Door TTS-technologie te gebruiken in combinatie met andere leesstrategieën en -praktijken, verbeteren lezers met moeite hun leesvaardigheid en krijgen ze meer zelfstandigheid en vertrouwen.
- Kies de juiste TTS-software: Zoek naar TTS-software die hoogwaardige, natuurlijk klinkende stemmen biedt en die is aangepast aan uw specifieke behoeften.
- De instellingen aanpassen: Pas de instellingen aan, zoals de spreeksnelheid en het volume, om de TTS-technologie comfortabeler en effectiever te maken voor de lezer.
- Gebruik TTS in combinatie met andere leesstrategieën: TTS-technologie moet worden gebruikt als een van de vele hulpmiddelen ter ondersteuning van het lezen, niet als enige oplossing. Overweeg het gebruik van TTS naast andere strategieën, zoals een multisensorische aanpak en fonologische bewustzijnstraining.
- TTS gebruiken in verschillende contexten: De lezer aanmoedigen om TTS-technologie te gebruiken in verschillende contexten, zoals bij het lezen van digitale inhoud, boeken of ander geschreven materiaal.
- Zelfstandig gebruik aanmoedigen: Moedig de lezer aan om TTS-technologie zelfstandig te gebruiken, zodat hij de vaardigheden ontwikkelt die hij nodig heeft om zelfstandig toegang te krijgen tot geschreven informatie.
